تلاش های پژوهشی در حوزه علوم انسانی کمتر دیده می شود.

به گزارش ایکنا به نقل از روابط عمومی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، صمد نژادابراهیمی، مدیرکل دفتر سیاست گذاری و برنامه ریزی امور پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در همایش ملی تحقیقات کاربردی علم سنجی که در دانشگاه قم برگزار شد گفت: در حوزه پژوهش و تولید داده های علمی، ایران با همه محدودیت هایی که وجود دارد، جزو 20 کشور برتر دنیا است، در همه دنیا روند اینطور است که بدون پژوهش هیچ اقدامی را انجام نمی دهند و ما اخیراً به این شکل عمل می کنیم.

وی ادامه داد: بازدید دانش آموزان از مراکز پژوهشی در هفته پژوهش اتفاق بسیار خوبی بود و شایسته تقدیر است، چراکه دانش آموزان آینده سازان این کشور هستند و متأسفانه رشته های علوم انسانی و اجتماعی نسبت به رشته های دیگر مغفول مانده و آن طور که باید در آموزش و پرورش ما برجسته نشده است، در حالی که در بسیاری موارد پیشرفت کشور و مدیریت ها وابسته به پیشرفت در همین علوم انسانی است.

مدیرکل دفتر سیاست گذاری و برنامه ریزی امور پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تصریح کرد: تا هفته گذشته براساس افیلیشن ایران در اسکوپوس نزدیک به یک میلیون رکورد علمی ثبت شده است، که این نشان می دهد ما به یک جرم انباشته ای از پژوهش ها می رسیم. تلاش های پژوهشی در حوزه علوم انسانی کمتر دیده می شود.

نژادابراهیمی گفت: رشته های علوم پزشکی در میان این یک میلیون رکود علمی حدود 24 درصد را به خود اختصاص داده است، سپس حوزه مهندسی، شیمی و ... در این میان علوم انسانی در تعداد مجلات تعداد ثبت رکورد کمتری داشته است، البته حدود 60 هزار مجله علوم انسانی را در نشریات علمی چاپ می کنیم اما علی رغم تلاش های ما isc نمی تواند این داده ها را به ما ارائه دهد، بنابراین در حوزه علوم انسانی فعالیت های بسیار زیادی صورت می گیرد اما مشکل اصلی اینجا است که دیده نمی شود، بنابراین تلاش ما این است که این مجلات نمایه بین المللی گیرند تا در نهایت دیده شوند.

وی اظهار کرد: متأسفانه ما از نظر جایگاه رکوردهای علمی در سال 2022 براساس پایگاه سایمگو در جایگاه 15 بوده ایم در سال 2023 با یک پله سقوط در جایگاه 16 قرار گرفته ایم و در 2024 نیز در جایگاه 17 بوده ایم، امیدواریم این روند ادامه نداشته باشد، کاهش تعداد مقالات یکی از دلایل سقوط این جایگاه ها است که باید ریشه یابی شود.

مدیرکل دفتر سیاست گذاری و برنامه ریزی امور پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری بیان کرد: هم اکنون تعداد مقالات عربستان 69 هزار مقاله است، اگر این داده ها را مقایسه کنیم نسبت به 2022 افزایش داشته است اما در کشور کاهش داشتیم، یکی از مشکلات ما در این حوزه سرمایه گذاری در امر پژوهش است، حدود 3 میلیارد دلار در کل آموزش عالی هزینه می کنیم در حالی که کشور ترکیه حدود 12 میلیارد در این حوزه سرمایه گذاری می کند، با این وجود ما به این نتیجه می رسیم که پژوهشگران ما با این مقدار سرمایه گذاری و زیرساخت ها به چنین رتبه های خوبی رسیده اند بنابراین اگر هزینه کنیم قطعا رشد قابل توجهی در حوزه پژوهش خواهیم داشت.

ضعف زیرساخت ها یکی از دلایل مهم کاهش تولیدات علمی

نژادابراهیمی تاکید کرد: براساس اسکوپوس وزارت علوم نزدیک به نیمی از تولیدات علمی را داشته است، دانشگاه آزاد و وزارت بهداشت نیز متاسفانه روند کاهشی داشته اند، که نشان از زیرساخت های ضعیف است که باید اصلاح شود، این ارگان ها نیز به ضعف این زیرساخت ها اعتراض داشته و مشکل دارند.

وی افزود: در حوزه پزشکی نیز حدود 10 درصد کاهش مقاله داشته ایم، اگر موتور محرکه علوم انسانی و اسلامی راه بیفتد قطعاً برکات زیادی در حوزه پژوهشی خواهیم داشت، حوزه های مختلف رشته ای هم اکنون به سمت همگرایی در حرکت هستند و ما روی رشته های علوم انسانی و اسلامی دانشگاه قم نیز حساب کرده ایم.

مدیرکل دفتر سیاست گذاری و برنامه ریزی امور پژوهشی وزارت علوم گفت: در سه سال گذشته یکی از کارهای مثبتی که انجام شده نمایه سازی نشریات علمی در اسکوپوس بوده است از حدود یک هزار و 700 نشریه در سال های اخیر این تعداد رشد کرده و دو برابر شده است، نشریه فلسفی کلامی دانشگاه قم نیز نمایه اسکوپوس گرفته است که امیدواریم این روند همچنان ادامه پیدا کند. وزارت بهداشت حدود 200 نشریه اسکوپوس داشته است، به طورکلی در کشور ما 400 نشریه از 2600 نشریه اسکوپوس شده اند.

دریافت نمایه اسکوپوس 38 نشریه فارسی زبان

نژادابراهیمی خبر داد: خوشبختانه 38 نشریه فارسی زبان ما نمایه اسکوپوس گرفته اند که در ترویج زبان فارسی بسیار موثر هستند، زمانی که مجلات نمایه بین المللی می گیرند چه اتفاقی رخ می دهد؟ برای مثال زمانی که 80 مجله ما نمایه اسکوپوس گرفتند حدود 13 هزار مقاله به سبد مقالات ما در اسکوپوس اضافه شد از این تعداد هشت هزار و 500 مقاله توسط محققان ایرانی انجام شده بود و حدود پنج هزار مقاله نیز توسط محققان بین المللی انجام و ثبت شده بود، بنابراین در بحث مرجعیت علمی باید ایران محفلی برای چاپ مقالات دیگر کشورها باشد تعداد دو هزار و 600 مقاله از این مقالات فارسی بودند، اگر نمایه بین المللی انجام نمی شد رتبه ما از 20 هم عبور می کرد.

وی با بیان اینکه هم اکنون وضعیت بسیار خوبی در نشریات رتبه «الف» داریم، گفت: وقتی فشارهایی برای چاپ مقالات علمی به اعضای هیئت علمی وارد می کنیم این تحمیل فشارها برای افزایش سرعت در انتشار مقالات موجب کاهش کیفیت مقالات می شود، و یا سرقت علمی اتفاق خواهد افتاد که این روند باید اصلاح شود.

مدیرکل دفتر سیاست گذاری و برنامه ریزی امور پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تاکید کرد: براساس پایگاه اسکوپوس تا هفته گذشته هزار و 50 مقاله بازپس گیری شده است، که دانشگاه قم سه مقاله بازپس گیری شده دارد که برخی دلایل آن دستکاری در داوری و شباهت به مقالات قبلی بوده است.

وی افزود: براساس داده ها از نگاه بیرون نسبت به دانشگاه قم به عنوان یک دانشگاه جوان در سامانه علم سنجی وزارت علوم در کل سه هزار و 70 مقاله با آدرس دانشگاه قم در اسکوپوس نمایه شده است که از این تعداد 51 هزار استناد گرفته است و اچ ایندکس آن 101 است و متوسط ارجاعات به مقالات دانشگاه قم نیز 16.6 است. دانشگاه قم از 2013 تا 2021 یک رشد بسیار خوبی را تجربه کرده است و از نظر کمی بعد از این سال یک روند کاهشی داشته است، ممکن است از لحاظ کیفی روند صعودی داشته باشد و این آمار کمی است.

نژادابراهیمی گفت: دانشگاه قم در نشریات یک درصد برتر وضعیت مناسبی دارد، بیشترین همکاری دانشگاه قم با کشور عراق بوده است، همکاری داخل دانشگاه قم زیر 10 درصد است و این تعامل بین دانشکده ها در درون دانشگاهی باید افزوده شود و این یکی از نقاط ضعف دانشگاه قم است که باید حل شود.
 
مدیرکل دفتر سیاست گذاری و برنامه ریزی امور پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری بیان کرد: 60 درصد مقالات دانشگاه قم در شش سال گذشته چاپ شده است که این نشان از پیشرفت و روند روبه رشد دانشگاه قم بوده است و در مسیر درستی قرارگرفته است، که حدود 850 نویسنده در نگارش این مقالات نقش داشته اند.

نژاد ابراهیمی تصریح کرد: از نظر موضوعی دانشگاه قم در تمام موضوعات، پژوهش داشته است و این نقطه قوت دانشگاه قم است و 88 درصد مقالات دانشگاه قم پژوهشی بوده است، در مجموع 43 درصد مقالات دانشگاه قم Q1 بوده است و شایسته تقدیر است.

انتهای پیام